Rachel Cusk "Życie na wsi"

 

Autorka: Rachel Cusk

Tytuł: Życie na wsi

Przekład: Maciej Świerkocki

Wydawnictwo: Czarne

Rok wydania: 2014

Mam wrażenie, że Katarzyna Kazimierowska i Inga Iwasiów, których blurby są umieszczone na okładce „Życia na wsi" Racheli Cusk, czytały zupełnie inną książkę. Obie panie wychwalają powieść kanadyjskiej autorki, pisząc o tym, że jest to zabawa z konwencją powieści wiktoriańskiej, wnikliwe studium bohaterów, w którym ironia rozładowuje napięcie i pozwala dystansować się do klisz kultury popularnej. Być może tak jest, ale ja tego nie zauważyłam. Dziwi mnie, że tak inteligentne i poważane krytyczki nie zauważyły, że jest właśnie zupełnie odwrotnie.

Cusk miała świetny pomysł, chciała przedstawić, że życie na wsi wcale nie musi być sielanką, a wiktoriańska etykieta w XXI wieku trąci już nieco myszką. Niestety, pisarka nie poradziła sobie z tematem i nie chodzi tu tylko o jednowymiarowe postaci, ale również o brak pomysłu na fabułę, chaotyczną konstrukcję i mało oryginalny styl. Nie wspomnę już o braku umiejętności w budowaniu dialogów.

Bohaterką „Życia na wsi" jest Stella, dwudziestodziewięcioletnia prawniczka, która, nie wiedzieć czemu, postanawia zupełnie zmienić swoje życie. Pisze więc lakoniczne listy do swoich bliskich - rodziców i świeżo poślubionego Edwarda oraz do szefa i ucieka na wieś, gdzie zostaje zatrudniona jako opiekunka siedemnastoletniego niepełnosprawnego Martina Maddena.

Rodzina Maddenów to bogaty ród, który od pokoleń prowadzi farmę. Pamela Madden została przedstawiona jako typowa nowobogacka panią domu z rozchwianą osobowością, jej mąż - Piers Madden - nie wtrąca się w zarządzanie domem i z uległością wykonuje polecenia swej małżonki. Państwo mają czwórkę dzieci: Toby, przystojniak, który nie odpuści żadnej kobiecie, Caroline, córeczka zabiegająca o względy rodziców (aż się niedobrze robi od tego jej podlizywania), Millie, nieco zbuntowana, ale sympatyczna i Martin, zamknięty w sobie nastolatek, burkliwy i wulgarny, ale w głębi duszy wrażliwiec. Każda z tych postaci jest do znudzenia przewidywalna, nie posiada żadnej wyróżniającej cechy, przez co szybko znika z pamięci. Do tego rozmowy, jakie prowadzą domownicy są niejakim kuriozum. Autorka, siląc się na oryginalność, chcąc być może jednak ukazać swoje postaci jako nietuzinkowe jednostki, pozwala im mówić językiem najeżonym niczym nie umotywowanymi wulgaryzmami.

Rodzinie Maddenów przyglądamy się z perspektywy Stelli, bo to ona jest narratorką. I cóż mogę rzec? Narracja jak i sama bohaterka pozostawiają wiele do życzenia. Stella to postać, która drażni swoją głupotą. Tak naprawdę nie wiemy dlaczego postanowiła uciec z Londynu na wieś, bo ciągle zapewnia Martina, że lubi swoje życie. Do tego jest bardzo nieodpowiedzialna i pozbawiona wyobraźni, wiezie swojego podopiecznego, nie mając prawa jazdy, upija się szampanem po czym idzie pływać w basenie, zapomina zakręcić wodę i zalewa kuchnię, o mały włos nie zabija psa swoich pracodawców.

Cusk kompletnie nie radzi sobie z prowadzeniem historii, rozpoczyna wątki, chcąc zainteresować czytelnika, ale później je zawiesza i mam wrażenie, że o nich zapomina. Drażni ta niekonsekwencja. A szkoda, bo pomysł ciekawy, ale zupełnie zmarnowany.