WPDK- dzień pierwszy, czyli m. in. o tym, czym różni się pisarz białoruski od pisarza polskiego

Wczorajszego dnia na Promocjach zaszyłam się w Salonie Angelusa, bo tam odbywały się najbardziej interesujące mnie spotkania. Jedną nogą tylko skoczyłam po autograf Filipa Springera

i szybciutko powróciłam do BWA Awangarda (tu się odbywają spotkania autorskie, stoiska są w innym miejscu- w Muzeum Architektury), by wziąć udział w promocji książki Wojciecha Tochmana „Dzisiaj narysujemy śmierć”. Czekałam na to spotkanie z niecierpliwością. Pamiętam jak kilka lat temu autora gościł prof. Stanisław Bereś- ach co to było za spotkanie! Konfrontacja dwóch osobowości, trafne i niewygodne pytania, zaskakujące riposty- po takich wieczorach człowiek zaczyna wierzyć, że jednak jeszcze istnieje jakaś kultura dyskusji w tym kraju. Ale do rzeczy, bo w dygresyje popadam. Wczorajsze popołudnie z reporterem poprowadziła Magda Piekarska- dziennikarka Gazety Wyborczej.

Spotkania w Salonie Angelusa charakteryzują się tym, że rozmowa oscyluje wokół nominowanej książki. „Dzisiaj narysujemy śmierć” Tochmana nie jest lekturą przyjemną, opowiada o ludobójstwie w Ruandzie, więc i wątek przewodni rozmowy nie należał do lekkich. Co mnie uderzyło w wypowiedziach Pan Wojciecha? Czytałam wiele wywiadów z nim i pamiętam jedną wypowiedź. Na pytanie dlaczego w jego książkach jest tyle zła, dlaczego podejmuje się takich trudnych tematów odpowiedział, że czuje misję, by otworzyć ludziom oczy, by po jego książkach odchodził czytelnikowi apetyt na cokolwiek. Zapytany przez Magdę Piekarską dlaczego podjął się takiego tematu i jak się pisze takie książki odpowiedział, że zmienił teraz nastawienie. Nie ma poczucia misji, nie chce wszystkich nawracać, uwrażliwiać – każdy pa prawo do tego, by przełączyć kanał w telewizji, gdy widzi masakrę. Autor zrozumiał, że nie każdy musi się przejmować tym, co się dzieje na świecie. Tochman opowiadał również o tym, że podczas pracy nad „Dzisiaj narysujemy śmierć” zaskoczyło go to, że bardziej wstrząsnęły nim rozmowy z oprawcami niż z gwałconymi kobietami. Te rozmowy z oprawcami były trudniejsze, i ku zdziwieniu samego reportera, bardziej go pocharatały. Gdy słyszał opowieść jak Hutu maczugą zaszlachtował całą rodzinę, to emocjonalnie czuł, że nie wytrzyma. Ja sama słuchając tych opowieści siedziałam cala spięta. tym bardziej, że Tochman jeszcze bardzo uważnie dobierał słowa, wypowiadał się powoli, z zastanowieniem, co mnie jeszcze bardziej wbijało w krzesełko. Ale były też lżejsze nieco akcenty. Wojciech Tochman odsłonił rąbka tajemnicy swojego warsztatu. Pisząc książkę codziennie czyta ją od początku- wyobrażacie sobie? Tak dzień w dzień, jak już pisze np. dwusetną stronę, to rano sobie zasiada do biureczka i od pierwszej strony czyta to co napisał do momentu, w którym skończył. Stąd wniose, że pierwsze fragmenty są zawsze najbardziej wypieszczone, natomiast ostatnie nieco mniej. O nowym projekcie autor nie chciał się wypowiadać, choć od kilku lat już słyszę, że jeździ do Kambodży, by tam badać sytuację Kmerów.

A po spotkaniu z Tochmanem, szybkie przewietrzenie sali i za stołem autorskim zasiedli- Natalia Babina, autorka „Miasta ryb”, tłumaczka i prowadzący spotkanie Jacek Antczak.

Od razu, bez bicia się przyznam, że nie czytałam „Miasta ryb”, ale po fragmentach powieści przeczytanych przez prowadzącego w te pędy udałam się do wydawcy i książkę nabyłam (Rebis o dychę obniżył cenę :), ale i tak już miałam nic nie kupować- Jacku, Jacku, musiałeś takie smakowite fragmenty przeczytać?). 

No i padłam. Autorka okazała się niesamowicie fajną babką. Uśmiechnięta, skromna, i bardzo otwarta. Biegam po spotkaniach autorskich od dziewięciu lat, wiele już widziałam, ale Pani Natalka mnie mile zaskoczyła, ale najpierw mała dygresja. Jacek Antczak, rozpoczynając spotkanie opowiedział, że pewien wrocławski profesor, na wieść o tym, że Jacek będzie prowadziła spotkanie z białoruską pisarką zdziwił się: „To są białoruscy pisarze?”.  Ano są, ja widać i piszą podobno dobre powieści (niebawem to sprawdzę). Ale jest różnica między polskim, a białoruskim prozaikiem- białoruscy pisarze, a przynajmniej jedna z nich, przynosi na spotkania z czytelnikami cukierki i chleb...Tak, tak moi mili, to jest właśnie to  o czym wspomniałam wcześniej. Pani Natalka uraczyła publiczność słodkościami i powitała białoruskim chlebem. 

Do tego zapowiedziała, że na koniec spotkania będzie losowanie nagrody, która jest pierścień pojawiający się na kartach powieści. A później zaczęła się piękna opowieść o poszukiwaniu własnej tożsamości, odkrywaniu języka białoruskiego, o braku zakorzenienia i o alkoholu. Spotkanie z Panią Natalką było dla mnie odświeżającym oddechem i miłym akcentem na zakończenie wczorajszego wieczoru. Autorka mnie zaczarowała swoją serdecznością, Jacek Antczak rozbawił ciekawymi pytaniami, a po wieczorze wydawca zaprosił wszystkich gości na wino.

A dziś kolejne spotkania i wieczorna gala Angelusa. Myślę sobie, że nagroda powędruje do Pani Natalki- takie chodzą plotki. Sprawdzę to. i Wam jutro powiem. Miłego dzionka.