Elvira Lindo "Tylko nie Mateuszek!"

 

Autorka: Elvira Lindo

Tytuł: Tylko nie Mateuszek!

Przekład: Anna Trznadel-Szczepanek

Ilustracje: Julian Bohdanowicz

Wydawnictwo: Nasza Księgarnia

Rok wydania: 2014

To było moje pierwsze spotkanie z Mateuszkiem, choć książek o perypetiach hiszpańskiego chłopca wyszło już wiele. Dlaczego sięgnęłam po  jego przygody? Bo bardzo lubię Mikołajka, a jak przyjrzymy się tytułom wcześniejszych książek Elviry Lindo („Mateuszek", „Mateuszek i kłopoty"), skojarzenie z  francuskim urwisem samo się nasuwa.

Nie wiem, czy autorka próbowała wzorować się na postaci stworzonej przez Sempé i Goscinny'ego, takie odnoszę wrażenie. Niestety, przyznać muszę, że kalkowanie nie jest dobrym pomysłem, zwłaszcza, gdy pierwowzór stawia poprzeczkę bardzo wysoko.

W „Tylko nie Mateuszek !" występują znane już z poprzednich części postaci. Jest Głupek, młodszy brat głównego bohatera, którego nikt nie zagnie w kwestii portali społecznościowych, Szirlejka, najmłodsza w rodzinie Garcia Moreno, zachwyca wszystkich talentem wokalnym i burzą blond loków, których nikt nie jest w stanie poskromić. Mama i tata przypominają rodziców Mateuszka, on nieco fajtłapowaty, ona zaradna, ma nad wszystkim kontrolę. Dziadek, uroczy starszy pan, który lubi sobie golnąć, ale zawsze można na niego liczyć, jest dla Mateuszka autorytetem i najbliższym przyjacielem.  Pan Barnaba i Pani Lusia to rodzice chrzestni. On słynie z lapidarnych powiedzonek ( Niech tu przed wami padną trupem, jeśli kłamię!), ona ma wrednego psa- Tinę.

A na koniec grupa przyjaciół Mateuszka- Gracja González, chłopaczara, nasz bohater trochę się w niej podkochuje, Kamil, bandyta, któremu nikt nie podskoczy i Uszatek, postać, która mnie najbardziej zaintrygowała. Uszatek bowiem to chłopaczek z typowo babskimi zainteresowaniami. Ma smykałkę do projektowania ubrań, jest wydelikacony, lekko przegięty, założę się, że w przyszłości będzie wielkim stylistą. Na razie ćwiczy swoje umiejętności projektując stroje dla lalek Barbie Szirlejki.

Mateuszek opowiada sam o swoich perypetiach, narracja jest bowiem prowadzona w pierwszej osobie. Oglądamy zatem świat przedstawiony oczami około dziesięcioletniego chłopca, z całą jego uroczą naiwnością. 

W książce znajdziemy wiele zabawnych historyjek: o tym jak to mamusia była w ciąży, a Głupek ubzdurał sobie, że urodzi mu Chińczyka, o poszukiwaniu prezentu dla Szirlejki i wielkiej wyprawie do centrum handlowego (oj, tu się uśmiałam, bo przypomniała mi się historia, jak to mój brat i kuzyn wybrali się na truskawki, by zarobić. Szli kawał drogi na pola truskawkowe, uzbierali chyba jedną kobiałkę i zarobione pieniądze wydali na bułki, bo byli strasznie głodni w drodze powrotnej), o zakupie domu, który okazał się wielką dziurą w ziemi.

Opowiastki, owszem, są zabawne, ale przemycają również tematy niewygodne. Uszatek podejrzewany jest o homoseksualizm, jego postać jest przedstawiona stereotypowo, bo przecież jak chłopak interesuje się modą i jest estetą, to musi być gejem. Nie wiem, czy takie stereotypy są dobre dla młodego czytelnika, ale trzeba oddać sprawiedliwość autorce, że jednak wątki dotyczące Uszatka nie mają w sobie nic ksenofobicznego, a wręcz przeciwnie, zachęcają do tolerancji.

Cóż rzec mogę? Mikołajek to to nie jest, choć w niektórych fragmentach (choćby przez stylizację językową) autorka nawiązuje do postaci stworzonych przez Sempé i Goscinny'ego. Przyznać jednak muszę, że zabawne to perypetie, wciągające i pocieszne, do tego zilustrowane pełnymi humoru obrazkami.