Jana Šrámková "Zaziemie"

 

Autorka: Jana Šrámková

Tytuł: Zaziemie

Przekład: Weronika Girys-Czagowiec, Michał Fijałkowski

Wydawnictwo: 7/8

Rok wydania: 2014

Podniebie, przedpiekle, zaziemie, każda z tych dziwnych krain kryje w sobie jakąś historię. Jana, pisarka, matka i żona, córka i wnuczka próbuje oswoić się ze stratą babci. Wspomnienie jej ciepłych rąk, świetnych wypieków, opowieści o cudzie przetrwania wojny bohaterka próbuje wyjąć z głowy i przyoblec w słowa. Nie jest zadowolona z efektu, ma poczucie, że w tym, co przelewa na papier brakuje istoty, serca i duszy babci.

Książka Jany Šrámkovej to opowieść o stracie i próbie jej oswojenia. Bohaterka „Zaziemia" ma poczucie, że wraz z odejściem ukochanej staruszki, straciła część siebie, śmierć babci jest też cezurą oddzielającą dzieciństwo od świata ludzi dorosłych.

To zadziwiające, jak autorce udało się na tak niewielu stronach, umieścić tyle ciepłych emocji. Opisy wspomnień przeplatane są migawkami z życia Jany. Poznajemy więc jej męża i dzieci, śledzimy rozwój kolejnej ciąży. Wszystko to ukazane jest w luźnych migawkach, jak błyski pojawiające się nagle w świadomości.

„Zaziemie" to nie tylko hołd złożony babci bohaterki, to również próba odpowiedzenia sobie na pytanie, ile w nas pozostaje z poprzednich pokoleń, czy jesteśmy zlepkiem cech przekazanych w genach, czy też jest jakaś przestrzeń, którą sami możemy kształtować. Co jest fundamentem naszej tożsamości?

W swą opowieść Šrámková wplata wątki autotematyczne, przygląda się procesowi pisania i powstawania tekstu.

Krótka i porwana to opowieść, ale czeskiej autorce udało się umiejętnie ją pozszywać.

Książka bierze udział w wyzwaniu 2015 - Przeczytana w jeden weekend